Visualiseren: het creëren, beleven en realiseren van je
droomwereld.
Visualiseren je hebt er vast al van gehoord, over gelezen, het zelf uitgeprobeerd of eraan meegedaan. Voor sommigen is het de perfecte start of afsluiting van de dag of de yogales. Een echt zen en geniet moment. Voor anderen is het dan weer iets waar ze zich heel moeilijk in kunnen vinden of maar heel moeizaam in kunnen meegaan. Soms zelfs iets waar ze zich aan ergeren, totaal geen voeling mee hebben of nog niet mentaal klaar voor zijn.
Wat is visualiseren?
Mogelijke definities zijn: “Denken in beelden” “In je hoofd een beeld oproepen,” “ het vertalen van je gedachten (zoals dromen of doelen) naar beeld.” Het is een soort mentale truc waarmee je in je hoofd beelden creëert van een situatie, een gemoedstoestand, …die je wil bereiken of een persoon die je wil zijn.
Waar je je bij meditatie richt op het hier en nu, richt je je bij een visualisatie tot je verbeelding. Bij visualisatie maak je actief gebruik van je verbeeldingskracht, je beeldende fantasie. Dat zorgt ervoor dat letterlijk alles mogelijk is. Kinderen hebben de grootste verbeeldingskracht van allemaal omdat hun brein nog volledig ingesteld staat op leren en nieuwe ervaringen opdoen. Sprookjesachtige, bijna magische en zeer creatieve visualisaties doen het bij hen dan ook heel erg goed.
Als volwassenen is het vaker “fantaseren met een doel en /of fantaseren met gevoel”. Naar iets toe werken zoals bv meer zelfvertrouwen krijgen of juist naar iets teruggrijpen zoals proberen dat ontspannen gevoel dat je had op je laatste reis terug bij je oproepen, de geuren terug opsnuiven van die herfstige boswandeling, je strandvakanties als kind herbeleven, je het interieur voor de geest halen van je oma’s huis waar je je altijd zo geborgen voelde, etc.
Kan iedereen visualiseren of het leren?
Jarenlang nam men aan dat iedereen dat vermogen om te visualiseren in meer of mindere mate heeft en dat volwassenen die dat vermogen wat kwijtgeraakt zijn of nooit goed ontwikkeld hebben het op zijn minst konden aanleren of optimaliseren. Je kan jezelf trainen om beter te visualiseren en naar een zelfgekozen gevoelsbeleving toe te werken. Hierbij kan je gebruik maken van mantra’s, affirmaties, mudra’s, het luisteren naar muziek of chanting om je in een bepaalde staat te brengen en je gekozen gemoedstoestand te ondersteunen of te versterken. Bij het visualisatie proces gebruik je dus al je zintuigen, niet alleen je zicht of innerlijk beeld maar ook geur, smaak, tastzin, gehoor…, alle sensoren en receptoren in je lichaam doen mee. In een geleide visualisatie word je geholpen door een andere persoon (leerkracht, therapeut,..) die dan een tekst of verhaal voorleest, soms ondersteund met muziek, met geuren of kleuren. Je voelt met je hele lichaam.
Afantasie
Er blijkt echter ook zoiets als Afantasie te bestaan. “Het onvermogen tot visuele verbeelding” Wie Afantasie heeft kan wel met zijn zintuigen waarnemen maar niet uit zichzelf beelden en gedachten creëren. Dingen of mensen, geur, smaak, of geluid…. dient werkelijk aanwezig te zijn. Zij kunnen niet iets uit het niets in hun hoofd oproepen maar wat ze eenmaal gezien hebben wel omschrijven of beschrijven aan iemand anders. Dit onvermogen zou deels aangeboren zijn maar soms ook optreden na hersenletsel, een psychose of depressie.
Welke voordelen worden toegeschreven aan het kunnen visualiseren?
Onze verbeelding een grote invloed heeft op ons fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel welbevinden. Met behulp van verschillende visualisatie technieken is het mogelijk om ons onderbewustzijn te beïnvloeden en overtuigingen te veranderen. Ook al is een visualisatie op dat moment niet wat we werkelijk beleven, toch voelen we het met ons gehele lichaam. Ons brein ziet de gecreëerde werkelijkheid aan voor echt. Onze gedachtes, fantasie en verbeelding kunnen we zo inzetten in ons voordeel.
Visualisaties kunnen je zelfvertrouwen boosten en je leven positief veranderen. Hoe vaker je iets positief tegen jezelf zegt, hoe vaker je een bepaald positief beeld bij je oproept, hoe meer je erin gaat geloven en hoe meer gevoelens en gedachtes je kan oproepen die je kunnen helpen in het hier en nu. “Tover een glimlach op je gezicht” Glimlach, in een spiegel of in gedachten en voel hoe je brein reageert en een gevoel van blijheid en welbehagen creëert. Het gaat er dus om dat je bewust visualiseert. Net als bij mediteren is zowel focussen als kunnen loslaten belangrijk. Denk maar aan focussen op je ademhaling, het licht van een kaars, de kleur van een chakra, voeg er beeld aan toe, meer details, begin te visualiseren en laat dan die focus los om je helemaal te verliezen in de gecreëerde droomwereld.
Visualisaties worden het vaakst gebruikt voor volgende algemene doelstellingen:
1.Tot rust komen, in een ontspannen toestand komen, je prettig voelen.
2.Je dag starten met positiviteit, energie en goesting en je voorbereiden op het hebben van een goede dag
3.Je dag afsluiten met positiviteit, kalmte en sereniteit en je voorbereiden op een goede nachtrust (Yoga Nidra)
Het is voornamelijk dat bewust ontspannen waar heel veel medische voordelen aan toegeschreven worden zoals:
Vertragen van de hartslag
Dieper een langzamer ademen
Dalen of stabiliseren van bloeddruk
Spierontspanning (bodyscan)
Meer bloedtoevoer naar de hersenen en algemene betere doorbloeding
Lagere hoeveelheden van stresshormonen (adrenaline en cortisol), stress reducerend
Wat betekent visualiseren voor mezelf en voor mij als yoga lesgever?
In een geleide visualisatie beleef je als het ware de fantasie van iemand anders en daar zit natuurlijk de clou. Daar loopt het voor mij persoonlijk soms fout. Vaak voel ik de behoefte om te mediteren en dat doe ik graag met een geleide meditatie. Niet moeilijk denk je dan, het internet, YouTube staat vol met ingesproken visualisaties en meditaties. In letterlijk een muisklik heb je wel duizenden voorbeelden.
Je kiest iets uit, gaat er even lekker voor liggen, zet je oortjes op en denkt meteen te kunnen chillen. Hmm… blijkt het toch net dàt niet te zijn. Een stem timbre of stemklank waar je je niets mee hebt, de muziek op de achtergrond die jij zelf niet vind passen bij die specifieke visualisatie, het geluidsniveau van de achtergrondmuziek te hoog, storende
achtergrondgeluiden, te commercieel, te lange intro van de coach of lesgever zelf, te zweverig, te langdradig, etc..
De juiste mindset
De juiste mindset en de goede klik vinden blijkt niet zo eenvoudig te zijn. Een steengoede tekst kan inderdaad door een niet prettig klinkende stem of monotoon ingesproken toch een afknapper zijn. Eerst even beluisteren in een niet meditatie omgeving en voorsorteren is de boodschap. Dat doe ik bv tijdens het strijken of koken. Wat mij onder die omstandigheden al bevalt sla ik op in een afspeellijstje waar ik dan mijn keuze uit maak tijdens mijn echte zen momentje.
Als yoga docent ben ik steeds op zoek naar fijne teksten die ik kan gebruiken als afsluiter van mijn yogales. Een tekst die niet te belerend is, niet te zweverig, waar een ieder zich in kan vinden, een tekst die past bij het seizoen, bij de aard of inhoud van de net gedane les, een tekst die aansluit bij de gekozen muziek of intentie van mijn yoga practice etc…Een tekst die de deelnemers van mijn les in een fijne gemoedstoestand brengt of die hen helpt na te voelen.
Wat is een goede visualisatie tekst en waarom zou je die niet eens zelf proberen te schrijven?
Wat is een goede tekst? Tsja, dat is natuurlijk heel erg persoonlijk. Kan en wil je in deze fantasie meegaan? Roept dat bij jou die emoties, die gevoelsbeleving op die door de schrijver van de tekst bedoeld werd? Kan je er zelf iets mee? In principe maakt het niet uit. Zolang er maar gevoel bij komt kijken. Gevoel waarin je je volledig kunt laten gaan of dat je voor nu even naast je neer kan leggen als je er nog niet aan toe bent.
Want is dat niet wat yoga ons leert? Accepteren wat er is en wat er niet is, wat we voelen of niet voelen in het moment. Is het positief of voelt het goed aan dan kan je er volledig in meegaan, voelt het eerder negatief (te zweverig, te etherisch, te prestatiegericht, te confronterend,…) dan kies je om bv. enkel van het timbre van de stem te genieten, ongeacht de betekenis van de woorden, dan probeer je gewoon het gevoel dat in de stem of gesproken woorden ligt bij je op te roepen die je dan weer zelf verbind met eigen beelden of kleuren. Alles kan!
Soms komen alle elementen echt samen: de nawerking van de gedane asana’s, de ruimte waar je je bevindt, het gezelschap of gewoon dat kostbare moment voor jezelf. De geuren die je als het ware proeft, de kleuren die je voor ogen ziet, de landschappen of voorwerpen die bij je opkomen, de gevoelssensaties, de bijhorende geluiden of muziek.
Een tekst klakkeloos overnemen van iemand anders om te gebruiken in een les werkt meestal niet voor mij. Als ik een concept goed vind begin ik eraan te herwerken tot het als mijn tekst aanvoelt. Zo kan ik het ook beter overbrengen. Occasioneel is een tekst zo goed dat ik daar eigenlijk zelf niks aan wil veranderen maar is hij bv te lang voor de tijdspanne die ik ervoor uitgetrokken heb in mijn les.
2 Visualisaties voor jou!
Tijdens de Corona lockdowns besloot ik met de mij onverwacht gegeven tijd zelf een aantal visualisaties uit te schrijven. Ik had voordien al enkele pogingen ondernomen maar nooit echt doorgezet. Als allround lesgever, ook in andere genres dan Yoga was het sowieso al puzzelen met tijd om al mijn lessen degelijk voorbereid te krijgen. In het begin hield ik mij aan de wat klassiekere, standaard teksten zoals “een regenboog meditatie”, “een chakra kleur meditatie”, “een chakra bloemmeditatie”.
Daarna waagde ik mij aan een compleet andere tekst, dus zonder het houvast van de yoga elementen en schreef ik “ De nachtelijke hemel” Het was een begin! Sommige van mijn teksten sprak ik ook in en, raar maar waar, door het luisteren naar mijn eigen ingesproken stem kwam ik volledig tot rust. Een beetje egocentrisch misschien maar de stem en tekst was mij was mij tenslotte eigen. Daar Ik zelf nogal van het no nonsense, niet zweverig type ben wou ik op deze ingeslagen weg verder gaan. Dat zijn nou precies het soort teksten die je niet zo heel makkelijk vind toch?
Het was winter, de lockdowns verhinderden dat we gezellig met familie en vrienden konden samen zijn en de nood was hoog aan wat gezelligheid en kerstsfeer.
Met de winter in gedachte schreef ik tenslotte volgende visualisaties waarvan ik
de tekst/pdf hier graag met jullie deel: “De sneeuwkristallen “ Het winterlandschap” en mijn favoriet “ Het kerstlandhuis: een yoga kerstvertelling”
Van de laatste twee vind je ook een ingesproken versie met door mijn man gecomponeerde muziek. Voel je vrij om deze teksten te gebruiken in je eigen lessen.
Aan alle yogi’s alvast een vrolijk Kerstfeest!
Namasté
Sabine Van Hoecke
Yoga en stoelyoga lesgeefster
Pilates lesgeefster
All round lesgever diverse workout
Meer lees je over Sabine Van Hoecke op haar eigen blogspot.
Zou je vaker aan stoelyoga willen doen? Bekijk dan hier ons online lessenpakket met 45 yogalessen en 5 geleide meditaties waar regelmatig een nieuwe aan wordt toegevoegd. Geen abonnement maar éénmalig € 69,- en levenslang tot al het lesmateriaal.
